VN-resolutie over MONUSCO, tussen niet-ingevulde verwachtingen en afgemeten vooruitgang (CongoForum)

KINSHASA/NEW YORK – De VN-Veiligheidsraad heeft op 20 december een nieuwe resolutie aangenomen die het mandaat van ‘de stabilisatiemissie van de Verenigde Naties (VN-vredesmacht) in de Democratische Republiek Congo’ (Monusco) met een jaar verlengt. Hoewel Kinshasa had gehoopt op krachtigere en meer expliciete maatregelen om de veiligheidscrisissen in het oosten van het land aan te pakken, met name in het licht van de M23-rebellie, voldoet de definitieve tekst niet aan de verwachtingen, schrijft Actualité.cd.

De Congolese regering had Monusco opgeroepen om een stevige houding aan te nemen en had aangedrongen op samenwerking met regionale initiatieven zoals de SADC-missie in de Democratische Republiek Congo (SAMIDRC). Volgens Kinshasa moet deze samenwerking gaan over meer informatie-uitwisseling, logistieke en technische ondersteuning en zelfs militair materieel, in overeenstemming met Resolutie 2746.

Kinshasa wenste ook dat de steun van Monusco aan de vredesprocessen van Luanda en Nairobi zou worden gekoppeld aan meetbare en concrete vooruitgang, met name door de uitvoering van het versterkte ‘ad hoc verificatiemechanisme’ en de strikte naleving van een staakt-het-vuren. Daarnaast riep Congo op om robuuste mechanismen te ontwikkelen om de grensoverschrijdende steun aan gewapende groepen te controleren en te documenteren. Congo verlangde ook een expliciete veroordeling van schendingen begaan door regionale partijen, in het bijzonder dan het buurland Rwanda.

Tot slot hoopte Kinshasa dat in de resolutie de aanwezigheid van 4.000 Rwandese soldaten op zijn grondgebied expliciet zou worden erkend en dat deze bezetting, die door de Congolese autoriteiten als illegaal wordt bestempeld, zou worden veroordeeld.

De resolutie, die unaniem werd aangenomen, verlengt het mandaat van Monusco tot 20 december 2025, met een maximaal toegestane sterkte van 11.500 militairen, 600 waarnemers, 443 politieagenten en 1.270 leden van gevormde politie-eenheden. De tekst blijft echter voorzichtig.

Hoewel de tekst spreekt van ‘ernstige bezorgdheid’ over het offensief van M23 in Noord-Kivu en over de operationele steun die aan deze gewapende groep wordt verleend door “externe krachten van een naburige staat”, wordt Rwanda niet expliciet genoemd. Dat leidde tot kritiek, met name van de Verenigde Staten, die zeiden “erg teleurgesteld” te zijn. De Amerikanen veroordeeelden het gebruik van eufemismen, die volgens hen het optreden van Monusco verzwakken en de humanitaire inspanningen in gevaar brengen.

In de tekst wordt niettemin geëist dat de M23 het staakt-het-vuren respecteert dat in het kader van het Luanda-proces is ondertekend en zich onmiddellijk terugtrekt uit de bezette gebieden. De tekst herhaalt ook dat er een einde moet komen aan de grensoverschrijdende steun aan gewapende groeperingen en roept alle partijen op de soevereiniteit en territoriale integriteit van de DR Congo te respecteren.

De Veiligheidsraad erkende impliciet de aanwezigheid van buitenlandse troepen in de DR Congo, omschreef hun interventie als “ongeoorloofd” en riep op tot hun onmiddellijke terugtrekking. De Veiligheidsraad uitte ook haar bezorgdheid over het gebruik van geavanceerde wapens, zoals grond-luchtraketten, en het storen van de GPS in gebieden die onder controle staan van de M23, praktijken die volgens de VN-deskundigengroep de operaties van Monusco bemoeilijken en de veiligheid van burgers en vredeshandhavers in gevaar brengen.

Hoewel de resolutie haar steun aan regionale bemiddelingsprocessen bevestigt en de steun aan de M23 en de Forces démocratiques de libération du Rwanda (FDLR) veroordeelt, voldoet ze niet aan de Congolese verwachtingen. Voor Kinshasa betekent de diplomatieke voorzichtigheid een halve mislukking in haar zoektocht naar een duidelijke erkenning van de externe agressie waarvan ze zichzelf het slachtoffer acht.

Ondanks deze frustraties maakt de verlenging van het mandaat van Monusco de weg vrij voor nieuwe besprekingen over samenwerking tussen de VN-vredesmacht, de Congolese autoriteiten en regionale initiatieven. Het valt nog te bezien of de omstandigheden ter plaatse het mogelijk zullen maken om vooruitgang te boeken op weg naar een duurzame stabilisatie in het oosten van Congo, waar nog steeds zowat 250 gewapende groepen actief zijn.

© CongoForum, 27.12.24 (rk)

Beeld – bron: archief Radio Okapi

Nos sponsors

Asteriaexpeditions