KINSHASA – Op de top van de Oost-Afrikaanse Gemeenschap (EAC) en de SADC, zaterdag in Dar-es-Salaam, werd gepleit voor een dialoog om een einde te kunnen maken aan het conflict in Oost-Congo. Maar Kinshasa blijft weigeren om te praten met de rebellen van M23, constateert Deutsche Welle. Voor de Congolese regering is M23 een groepering van terroristen.

De deelnemende landen riepen zaterdag op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren en een einde van de vijandelijkheden. Ze vroegen ook om het mogelijk te maken om humanitaire hulpgoederen te leveren en pleitten voor de heropening van de luchthaven van Goma in Noord-Kivu.

Jean Chrysostome Kijana van de ‘Nouvelle dynamique de la société civile’ was in Tanzania om de top bij te wonen. Maar hij is sceptisch over de oproepen die daar werden gedaan. “Deze top beperkte zich tot simpele verklaringen. Als we praten over een einde van de vijandelijkheden, wie moet dan precies verzekeren dat een staakt-het-vuren ook daadwerkelijk wordt nageleefd? En als het gaat om de hervatting van de activiteit op de luchthaven van Goma, hoe zou die plaatsvinden en onder welk gezag? Hebben we het dan over de rebellen van M23 of over de Congolese staat? Er hangt dus een waas rond de verklaringen van Dar-es-Salaam.”

M23 was niet aanwezig op de top. Congo wil niet onderhandelen met de rebellen, die nauw samenwerken met buurland Rwanda. Kigali eist dan weer dan Kinshasa juist wel onderhandelt met M23.

Meer politieke eisen

Volgens politieke wetenschapper Christian Moleka had M23 nooit veel politieke eisen. Maar sinds de fusie tussen M23 en de Alliance Fleuve Congo van Corneille Nangaa werden de ‘statements’ veel politieker. “AFC en M23 zouden kunnen aandringen op een federale staatsstructuur of het onaangeroerd laten van de Congolese Grondwet. Ze zouden ook dingen kunnen zeggen over de verkiezingen.” Aan Rwandese kant zijn er ongetwijfeld ook verzuchtingen rond de grensoverschrijdende handel en de regionale economische integratie.

Congo wil niet weten van het opnemen van manschappen uit gewapende groepen in het Congolese leger, aldus Moleka. Het land heeft daar trouwens niet al te beste ervaringen mee.

Parallel bestuur

M23 heeft ook een eigen bestuur in de bezette gebieden, iets wat Kinshasa uiteraard niet kan accepteren. Door dat eigen bestuur wordt mogelijk de basis gelegd voor een staatje dat zich afscheurt van Congo. Kinshasa wil niet dat Kigali militaire, economische of politieke invloed heeft of blijft uitoefenen in Oost-Congo.

Een andere politieke wetenschapper, Jean-Claude Mputu, zegt dat een dialoog zeker moet kunnen. “Maar die dialoog zal niets veranderen zolang de fundamentele problemen niet zijn geregeld”, denkt hij.

Ook voor Mputu is het niet erg duidelijk hoe deze crisis kan worden opgelost. Objectief gezien is een vreedzame oplossing veruit te verkiezen, zeker omdat de Congolese bevolking zwaar lijdt onder de huidige gang van zaken. “Eén van de spelers zal moeten evolueren”, denkt Mputu.

Ondertussen bezette M23 ook in Zuid-Kivu een aantal plaatsen. Daar wordt nog altijd gevreesd dat ook de grote stad Bukavu in handen van de rebellen kan komen.

© CongoForum, 11.02.25 (db)

Beeld – bron: Présidence