
KINSHASA – Het jaar 2024 stond bol van de gebeurtenissen en rechtszaken in de Democratische Republiek Congo. Een terugblik op de elf meest opmerkelijke gebeurtenissen.
1. Staten-Generaal over de rechterlijke macht: een omstreden hervorming
Van 6 tot 16 november 2024 vond in Kinshasa een bijeenkomst plaats van de Staten-Generaal van de Rechtspraak, met als doel een diagnose te stellen van de tekortkomingen van het rechtssysteem en hervormingen voor te stellen. De eindconclusies werden echter aangevochten door de vakbonden van magistraten, die onregelmatigheden en mogelijke aantastingen van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht aan de kaak stelden.
2. Het Internationaal Strafhof reactiveert zijn onderzoeken in het oosten van de DR Congo
In oktober heropende het Internationaal Strafhof zijn onderzoeken naar misdaden die sinds 2022 in Noord-Kivu zijn gepleegd. De onderzoeken richten zich op misstanden begaan door de rebellengroep M23 en andere gewapende personen die betrokken zijn bij ernstige mensenrechtenschendingen.
3. 37 mensen ter dood veroordeeld wegens poging tot staatsgreep
In september veroordeelde de militaire rechtbank van Kinshasa-Gombe 37 mensen, onder wie ook buitenlanders, ter dood voor hun betrokkenheid bij een poging tot staatsgreep in mei. Deze vonnissen heropenden het debat over het gebruik van de doodstraf in de DR Congo.
4. Proces tegen AFC-leiders
In augustus werden verschillende AFC-leiders (Alliance Fleuve Congo) veroordeeld wegens oorlogsmisdaden en verraad. In dezelfde periode werden ook anderen berecht, wat illustreert dat de staat zijn gezag wil laten gelden tegenover opstanden.
5. Een dodelijke ontsnappingspoging in Makala
De centrale gevangenis van Makala was in september het toneel van een massale ontsnappingspoging. Ten minste 129 gevangenen kwamen om het leven bij dit tragische incident, dat de overbevolking van de gevangenis en de precaire detentieomstandigheden onder de aandacht bracht.
6. Boorputaffaire: vervolging wegens verduistering
In december werden minister François Rubota en aannemer Mike Kasenga vervolgd wegens verduistering van overheidsgeld bij een project voor de aanleg van een boorput. Deze zaak maakt deel uit van een reeks acties om de corruptie bij de overheid te bestrijden.
7. Aristide Kahindo Nguru benoemd in het Grondwettelijk Hof
In december heeft het parlement Aristide Kahindo Nguru benoemd tot nieuwe rechter bij het Grondwettelijk Hof.
8. Operatie “Ndobo” om de veiligheid in Kinshasa te herstellen
Deze operatie ter bestrijding van stedelijke criminaliteit, die in december van start ging, leidde tot de arrestatie van meer dan 1.300 vermoedelijke criminelen in de hoofdstad.
9. Klacht tegen Apple wegens ‘bloedertsen’
De Democratische Republiek Congo heeft in Frankrijk en België een klacht ingediend tegen Apple, waarbij het bedrijf ervan wordt beschuldigd delfstoffen te gebruiken die illegaal in conflictgebieden zijn gewonnen. Deze actie benadrukt de uitdagingen in verband met de traceerbaarheid van ertsen, met name coltan.
10. Conflict met Rwanda: twee klachten bij Arusha
In maart heeft de Democratische Republiek Congo een zaak aanhangig gemaakt bij het Hof van Justitie van de Oost-Afrikaanse Gemeenschap (EAC) en Rwanda beschuldigd van steun aan de M23. In december diende Kinshasa ook een klacht in bij het Afrikaanse Hof voor de Rechten van de Mens en de Volkeren, om genoegdoening te krijgen voor de slachtoffers van feiten die aan Kigali worden toegeschreven.
11. Conflict tussen de minister van Justitie en de magistraten
De verhoudingen tussen de minister van Justitie, Constant Mutamba, en de magistraten zijn het hele jaar door gespannen geweest.
© CongoForum, 07.01.25 (rk)
Beeld – bron: Radio Okapi