KINSHASA – De ngo ‘Congo is niet te koop’ (CNPAV) roept president Félix Tshisekedi en zijn regering op om een einde te maken aan de structurele onevenwichtigheden in het ‘contract van de eeuw’. De oproep staat in een rapport dat eerder deze maand is gepubliceerd en waarin de organisatie verwijst naar grote onevenwichtigheden in amendement 5, ondanks de heronderhandelingen in 2024.
‘Congo N’est Pas à Vendre’ is van mening dat de overeenkomst met de Chinezen moet worden onderworpen aan het belastingregime dat is vastgelegd in de Congolese mijnbouwwetgeving, die in 2018 door het parlement is aangenomen, zodat het land de vruchten ervan kan plukken. Dit contract blijft van kracht dankzij een speciale wet die ervoor is aangenomen.
“De president moet persoonlijk tussenbeide komen om een einde te maken aan de onevenwichtigheden in de overeenkomst met Sicomines door de mijnbouwwetgeving toe te passen op Sicomines, en de regering opdragen om de inkomstenderving als gevolg van de aan het Sicomines-project toegekende vrijstellingen te evalueren”, vindt CNPAV.
De regering moet “een uitgebreide beoordeling uitvoeren van het Sicomines-project en de inkomstenderving als gevolg van de belasting- en parafiscale vrijstellingen controleren”.
In 2024, 15 jaar na de ondertekening, werd over de deal opnieuw onderhandeld in opdracht van het huidige staatshoofd, zodat het ten goede zou komen aan de Congolese bevolking. Desondanks blijven de onevenwichten bestaan, ten nadele van de Democratische Republiek Congo, zegt CNPAV.
De coalitie verwijst naar de enorme vrijstellingen die aan de Chinezen zijn toegekend. Volgens het rapport zal de Congolese schatkist in 17 jaar tijd alleen al aan belastingvrijstellingen ongeveer 7 miljard dollar verliezen als het contract niet wordt geherwaardeerd.
Een andere onevenwichtigheid is het bedrag en de voorwaarden van de infrastructuurfinanciering voor Congo. In totaal ontvangt de Congolese schatkist slechts 324 miljoen dollar voor infrastructuurinvesteringen, waarvan de financiering helaas afhankelijk is van de koperprijs op de wereldmarkt van 8.000 dollar per ton. Die situatie is niet juist.
“Het traditionele systeem en de manier waarop de mijnbouwsector werkt, is dat bedrijven produceren, verkopen en belasting betalen aan de staat. Als de productie toeneemt, heeft dat een effect op de betaling van royalty’s en belastingen aan de staat. Maar het probleem hier is dat het voor de Congolese staat niets extra zal opleveren, welke productie Sicomines ook realiseert”, klaagt advocaat Fabien.
“Congo is niet te koop” hekelt ook het gebrek aan financiering voor investeringen in infrastructuur. Tussen 2008 en 2021 zijn van de oorspronkelijk geplande 3 miljard dollar slechts 815 miljoen dollar door China aan Congo uitbetaald, dat wil zeggen minder dan een derde van het bedrag. “Dit is een totale teleurstelling en een schijnoverwinning”, zegt Maître Baby Matabishi.
Volgens de coalitie moet het contract worden onderworpen aan de mijnbouwregels. Zo wordt het mogelijk om de financiering van infrastructuur opnieuw te omschrijven, belastingvrijstellingen te evalueren en Sicomines belasting te laten betalen over de waarde van haar productie. “De regering moet een einde maken aan het speciale statuut voor Sicomines, dat Congo niet bevoordeelt en onevenwichtigheden probeert te bestendigen”, besluit advocaat Baby Matabishi.
© CongoForum, 13.03.25 (rk)
