KINSHASA – In de literaire gemeenschap van Kinshasa was er op zaterdag 21 september een baanbrekende gebeurtenis toen de eerste patiënt van de ‘Clinique Littéraire de Kinshasa’ werd onthaald. Dit initiatief, dat afgelopen augustus werd geopend en “de diagnose” wordt genoemd, is bedoeld als een forum waar Congolese literaire werken worden onderzocht en ontleed door critici en literatuurliefhebbers.

Voor deze eerste sessie onderging Christian Gombo Tomokwabini, een van de belangrijkste figuren van de Congolese literaire scene, kritiek op zijn nieuwste roman ‘Maudit soit-il’, onder de loep genomen door Dr Pat le Gourou, die zelf ook schrijver is, aldus Actualité.cd.

Vanaf het begin van de sessie nam Pat le Gourou geen blad voor de mond toen hij Gombo’s werk beschreef. Volgens hem is ‘Maudit soit-il’ over het geheel genomen een geslaagd werk, maar niet zonder fouten. Hij bekritiseerde het gebruik van voetnoten en beschreef ze als “verwarrend” en “niet overtuigend”, waardoor de lezer dreigt te verdwalen. 

Maar voor Christian Gombo is de patiënt niet zo ziek als we dachten. “Het boek werd goed ontvangen, de patiënt was niet zo ziek als we dachten. Er waren een paar valse alarmen, hij ging voor een consult om geanalyseerd te worden en we ontdekten dat er slechts kleine lichamelijke haperingen waren. Misschien zal hij wat medicijnen moeten nemen, maar over het geheel genomen is hij in orde, het ging heel goed,” zei hij.

In principe is het werk van Gombo erg origineel en rijk in termen van literatuur. Pat le Gourou merkte echter wat onhandigheid op in het gebruik van bepaalde Franse uitdrukkingen, met name taalkundige constructies zoals “soleil-maudit” of “soleil groggy”, die de recensent onjuist vond.

Structureel echter prees Pat le Gourou de plot, de opbouw van de personages en het gebruik van ruimte en tijd, hoewel hij een breuk met het surrealisme tegen het einde van de roman betreurde. Die creëerde  volgens hem een licht gevoel van verveling. Ondanks deze kritiek is het werk erkend om zijn originaliteit en diepgang.

Christian Gombo: veelzijdig auteur

Christian Gombo, alias ‘Tomokwabini’, is veel meer dan alleen een schrijver. Door zijn verschillende rollen als auteur, dichter, boekverkoper en commentator van het dagelijks leven werd hij een sleutelfiguur in de literaire wereld van Kinshasa. Zijn complexe persoonlijkheid kan worden onderverdeeld in drie verschillende karakters: Gombo Christian, de wijze schrijver en auteur van kinderboeken; Tomokwabini, de gekke, gedurfde schepper die de grenzen van de literatuur als discipline verlegt; en Sheva, de bedachtzame waarnemer die het dagelijks leven met een scherp oog beschrijft.

Deze drie facetten van zijn persoonlijkheid maken Christian Gombo uniek in zijn benadering van literatuur, waarbij hij werken creëert die schommelen tussen het absurde, realisme en sociale analyse. 

Niet te missen evenement 

De Clinique Littéraire de Kinshasa is een nieuwe manier om de literaire kritiek te promoten in een omgeving waar de Congolese literatuur met nauwgezetheid en passie wordt besproken. Gombo was met ‘Maudit soit-il’ de eerste schrijver die deze oefening onderging en zo de weg vrijmaakte voor andere werken en auteurs om zich te laten ‘diagnosticeren’. Dit initiatief helpt het literaire debat in de Democratische Republiek Congo te verrijken door een platform te bieden voor constructieve en compromisloze kritiek.

Met evenementen als deze belooft de Clinique Littéraire de Kinshasa een centrale rol te spelen in de ontwikkeling van de Congolese literatuur. Werken zoals “Maudit soit-il” van Christian Gombo zullen een ruimte vinden die bevorderlijk is voor kritiek en reflectie, de kwaliteit van de lokale literaire productie verhoogt en een verrijkende dialoog creëert tussen auteurs, critici en het publiek.

Er is nu een datum bepaald voor toekomstige diagnoses, wanneer andere Congolese literaire werken zullen worden onderzocht onder de schijnwerpers van deze unieke literaire kliniek.

© CongoForum, 27.09.24 (rk)

Beeld – bron: boekcover